Nama 29. Maehe 15, 1916.

Te Kopara.

Registered at the G.P.O., as a Newspaper.

Te Oranga mo tenei Pepa e Rima Hereni mo te Tau.

Te Kopara.

NAMA 29. GISBORNE. MAEHE 15, 1916

"Iti te Kopara, kai takirikiri ana i runga i te Kahikatea."

TE OPE MAORI.

KEI TE PEHEA TE AHUA?

E MARAMA ana tera ano kei te whakataka nga Maori mo te Ope Tuawha e heke iho nei. Otira kei te pehea te kupu a te Kawanatanga mo te Ope Maori? No te mea e tino marama ana i te whawhaitanga ki Karipori i a Akuhata ka taha nei, ko te Ope Maori i tino kitea to rotou toa, engari kaore he whakamarama i wehewehea ai ratou ki roto i nga Pakeha. Ka tata ki te 100 nga Maori kua rite inaianei mo te whawhai, no reira. Ka peheatia te ahua mo nga Maori, ka wehewehea ano ranei ki roto i nga Ropu Pakeha, a, e kore ranei e waiho topu ki to ratou nei ropu kua kitea nei hoki to aatou toa mo te whawhai?

Ina nga kupu a Captain J. A. Wallingford (I puta nga whakaatu i mua ko ia tetahi o nga tino kanohi o te taha ki te Ingarihi mo te pupuhi) kei a ia te whakahaere o nga pu-mihini, i tuhi mai ia kia Dr. Pomare: - "Mo te ahua o nga Maori, e rua nga pu-mihini i raro i toku mana na ratou i whakahaere. I te 8 o Akuhata kotahi o aua pu-mihini tokoiwa o te tekau ma ono i mate i roto i te 20 meneti, otira kore rawa i wehi mai. I kite ahau i a ratou e kupapa ana i te putake o Chunuk Bair mo nga ra e rua me nga po, a i mate i taotu ai etahi o ratou. Mo te heteri i nga po, mo te keri parepare, ma nga mahi katoa; i kite ahau i a ratou i te wa roa atu o te whawhai a te tino tuturu ana toku whakaaro kaore he hoia i neke atu i enei i te ao katoa."

Capt. F. M. Twistleton, o Turanga, ko tana tuhi mai tenei i te whenua o te pakanga: - "E rua nga wa i riro mai ai nga Maori ki raro i ahau, a, i tupono tonu hoki ki nga wahi tino kino atu. He maha nga wa i kite ai ahau i etahi o ratou i te wa tonu e riri ana, a ko taku kupu tenei ka mutu i a ratou. Kaore he wehi mo te tangata arahi i a ratou ahakoa pehea te kino o te whawhai. A i ki ana ano hoki ahau rite tonu ratou ki roto i nga tino tangata o te ao mo te riri-peneti. He tino heteri, a he maia mo te riri i roto i nga parepare. A, ko te tangata arahi e mohio ratou ka pono tana whakahaere, ki toku whakaaro ahakoa haere ki tehea wahi o te riri e kore ratou e wehi. Nga apiha me nga tangata, hei mea whakamihi ki to

ratou iwi, ki to ratou whenua hoki. A ko taku tumanako kia u tonu te kaha o te whakaahuru i taua wehenga a taea noatia te mutunga o tenei mahi." - P. B. Herald.

NGA MAORI ME TE WAIPIRO.

MAHI NANAKIA O TE TAI-RAWHITI.

I A wa i a wa e putu ana nga whakaatu i te nui o te tae o I te waipiro ki nga pa Maori. A i tenei wa tata e kimihia haeretia ana i roto o Turanga, e kiia ana tae atu ana ki nga wahine ratou ko nga tamariki te inu. Kei te mahi tonu nga pirihimana kia mohiotia te tangata nana taua mahi kawe atu, otira i te whakaaro huna o nga Maori kaore rawa e whakina, no reira uaua rawa atu te mahi kia kitea.

I muri iho i te whakawa i Opotiki, 12 nga keehi mo te waipiro i whakamihitia, ko Mr. J. R. Kirk te roia. Ko tana korero ki te kai-whakawa (Mr. R. W. Dyer) e korero atu ana i runga i tona ahua ake (kaore i te taha roia), a i tona whakaaro hoki ki te iwi, Maori. Kua korero noa atu ia ki te Minita mo te Whakatikatika, kia menemanatia te Ture mo te kati i te waipiro ki nga Maori, ara, kia mau ano hoki nga Maori e kitea ana he waipiro. Inaianei hoki e katia ana te Maori kia kaua e mauria he waipiro ki waho o te hotera, engari e kore te Maori e mau ina kitea he waipiro i a ratou, a kei te whakamahia he tangata hei kawe mai kia ratou. Ko tetahi take ngoikore ano o taua Ture, kei nga wahi kua whakaae nga Maori kia katia te waipiro kia ratou, otira kaore tahi he ture hei arai atu kia kaua e uru ki nga pa o nga hoteera i aua takiwa.

Ko te whakahoki a te Kai-whakawa, i mea ia, kei te tino whakaae ia ki aua tikanga e korerotia atu nei. Ko ia hoki te Tiamana o te Komiti Raihana o Rotorua (Rotorua Licensing Committee), ko taua komiti ano hoki kei te whakaaro mo taua take. He ahakoa ra i te mea he kai-whakawa ia, mana e whakaaro tenei take me a Mr. Kirk take i korero atu nei.

HE KAI MA TE KOPARA.

Himiona Hapai, 10/-, ki Mei, 1917; Miss F. Heron, ki Maehe, 1917; Paranihia Waaka, ki Maehe, 1917; Materoa A. Parata, 10/-, ki Nowema 1916; Matene Tekaro, 5/-, ki Maehe, 1917; Ruka Totitoti, 7/6, ki Hurae 1916; Pona Marunui, ki Maehe, 1917.

RONGO WHAWHAI.

I PANUITIA i Te Kopara o Pepuere nei te maunga o te "Appam" i tetahi tima o te Tiamana, ko "Moewe" te ingoa. E kii ana te Kapene o te Appam, a i nga korero hoki a Sir Edward Merewether (i runga hoki ia i a te Appam i mau nei): - Tino miharo atu te ahua o taua Moewe. Kei te kaha tonu te rere a to ratou tima ka kitea atu te tima Tiamana nei ano he tima noa iho nei, ka tata mai ki to ratou me to ratou titiro ano kaore tahi he wehi; te tatanga mai katahi ka puhia mai a mua o to ratou tima a ka tu hoki to ratou. Kaore rawa i roa ka ngahoro katoa nga wahi o runga o taua tima e pohehetia atu nei, he mea pehi mai te patene-hiko i te turanga o te kapene, ka kitea atu ko nga pu nunui me te tu ano nga tangata i nga taha; katahi ratau ka rakaina ki roto i tetahi o nga ruma, ko nga Tiamana herehere e rua tekau ka tukutakua hei tiaki i a ratou.

E rua nga ra i muri iho ka kitea ano e te katuarehe nei tetahi atu tima ko te "Clan Mactavish" te ingoa, he tima harihari taonga, ka whanga kia tata mai. Ahakoa i totohu a Clan Mactavish i taua tima, i hawhe haora rawa raua e riri ana, e rua nga topito i tukua atu katahi ano ka totohu me te iri ano tana kara, tekau ma rima ona tangata i mate; a tokoono o to te Tiamana tima.

Ko etahi o nga utanga o Clan Mactavish i totohu nei, he hipi he kau whakamatao no Poneke me Waitara. Ko te Clan Mactavish e 140,000 pauna, ko te wariu o nga taonga i runga i a ia e 350,000 pauna.

Ko nga tangata katoa o runga i a te Appam kua kiia e te ture o Merika kia tukua noatia. Tangi ana te umere a nga herehere i runga i a te Appam he koa i te taenga atu o te whakaatu kua tukua noatia ratau.

I tino kino te riri a te kai-whakahaere o te Tiamana i runga i a te Appam (Lieut. Berg), mo te whakataunga a Merika kia tukua noatia nga tangata o runga i a te Appam ka kii, he herehere nana nga tangata o runga i taua tima (haunga nga pahihi) i mau ki nga rohe o Tiamana i te moana. Ka whakahokia e te katimauhe; "he tika pea, otira kei roto i nga wai o te Marikena inaianei, a ko te ture Merikana hoki kei te tiaki."

He mea whakamiharo nui tetahi neehi o te (Genoa Red Cross) o te Wiwi. I tona hiahia kia ora tetahi o ratou hoia e whakahemohemo ana, ka whakaae kia tapahia atu tetahi wahi pakiko o tona tinana mo taua hoia kia ora ai. Inaianei kei te pai rawa raua ngatahi.

Te whakaatu a Mr. Bonar Law, i roto i te Whare Paremata, e 730,000 koea maero o nga koroni o te Tiamana kua riro mai.

Whai-korero a Kapene Piti.

I TE taenga o Kapene W. Piti ki Manutake i runga i te pohiritanga atu a he whakaaro ko ia nei tetahi o nga morehu mai, ka tangihia ia; raua tahi ko tona hoa wahine me ta rano tamaiti. Ko Ta Timi me Reira Kara ratou ko te Hon. M. Pomare, me etahi atu nga hoa o Kapene Piti.

I runga i nga whai-korero a Kapene Piti mo te Ope Tuatahi, tino nui atu te aroha i pa ki te ngakau te toa o nga Maori i a ratou kokiri i te 6 o Akuhata, kore he kaha hei rite ahakoa nga hoia pakeha; tae noa ki to ratou raruraru. Ko te whakarapopotanga tenei mo to matou rarururu. Na runga pea i taku totohe ki a ia mehemea ka mohio atu ahau he mate mo matou ko aku tamariki kei te wahi e whakahaua mai e te matou Kanara (Col. Herbert) i whakahokia mai ai ahau, a me aku hoa Apiha Maori hoki. He tika taku mate, engari te ki a Dr. Te Rangihoroa kei te pai noa iho. Kati kaha tonu mai ta ratou tohe kia hoki mai ahau he mate, a tokotoru nga takata pakeha o ratou koia ra katoa ta ratou kupu. Tae mai ki Ihipa pera ano. A tae rawa hoki ki Niu Tireni nei, ko a te Kawanatanga takuta koia ra ano; he rumatiki ta etahi kii, a he mate kei te manawa ki ta etahi. Tae rawa hoki ahau ki nga takuta o Turanga nei a ko ta ratou nei kii, kore rawa atu oku mate. Heoi kaore ahau e mohio ko tehea ra te korero tika, engari ko taku kupu tonu tenei-kaore rawa atu he mate o toku tinana. Engari he puhaehae ke te tino take kei piki haere te ingoa toa o te iwi Maori i whakahokia mai ai ahau me aku hoa hoki kua whakahokia nei ano. Kotahi tekau o matou tangata i whakaaturia e ahau ki taua Kanara mo to ratou marama kaha, manawanui i a matou kokiri, awhinatanga hoki i nga wehenga Pakeha; kore rawa i arongia mai. Ko H. Rawhiti e ahei ana kia whai tohu honore, inahoki i te kokiri a nga pakeha i tata ki te 8000, kore rawa i tae ki te wahi i whakahaua ai ka hoki mai neke atu i te 500 o ratou i hinga i a Taake ki te wahi kotahi tonu putu ai. Ko H. Rawhiti i roto i tona rua ka puta ake ka timata tana haere konihi ki te tikitiki i etahi o nga pakeha kua hinga ra, e riringi mai nei te mata o nga pu-mihini me nga raiwhara a te Taake kaore ia i aro ake, ka tekau nga pakeha ka riro mai i a ia no te tekau ma tahi katahi ano ia ka tu ki tona tuara. Mehemea he pakeha a H. Rawhiti kua whai tohu honore.

Kei te whakaarahia e nga Maori o te Kaute o Mangonui, he kohatu whakamaharatanga ki o ratou tangata i uru ki te whawhai. Ko taua kohatu tekau ma rima putu te ikeike, a ko te ahua o te Anahera o te Rangimarie kei runga.

Ka makere he Tima Rererangi i te moana.

I KITEA e tetahi tima hi-ika (trawler "King Stephen"), he tima rererangi (Zepplin L19) o te Tiamana e teretere ana i takiwa ki te moana o te raki (North Sea), he mea here te wahi e puta ana te kahi i kore ai e totohu katoa. Tokowaru nga tangata i runga a ko te nuinga i te wateatanga o roto, e 22 katoa ratou. Ka whakatata atu te tima iti nei ka rangona atu te patuki o roto me te mea e karanga awhina ana. I hamama mai nga Tiamana kia whakaorangia ratou, a i oati hoki me tapae mai kia nui te moni mehemea ka whakaorangia ratou. Kaore te Kapene i aro atu, i mahara hoki he tokomaha rawa nga Tiamana a ko ratoa tokoiwa ano tera e tinihanga a ko ratou pea e makaia ki te wai, ka rere nga Tiamana ki to ratou whenua. Ehara tenei i te wa mo te apo moni, engari ma te hinengaro noa e whakaaro, he tika ranei ta ratou karanga mai he patipati noa mai ranei; heoi, rere ana to ratou tima ki te whakaatu ki nga manuao o te Ingarihi. E rere ana mai te tima nei ka tangi mai nga Tiamana, "Whakaorangia matou, kei te totohu haere matou ki roto i te riri o te moana."

Ranana, Pepuere 6.

Ko te Kawanatanga kaore i te hiahia kia panuitia katoatia nga mahi a Tiamana e tae nei ki Ingarani i runga i ana tima rererangi patu ai. Engari na runga i ana kupu whakamanamana e kii nei kai te tino mate i a ia a Ingarani e takatu nei ki te riri i ana tima rererangi, koia i whakamaharatia ai - Mai o te timatanga o te whawhai. ka 29 nga taenga o nga tima rererangi o Tiamana ki Ingarani, te tokomaha o nga tangata kua mate - tane 133, wahine 90, tamariki 43. Otira ki te whakaritea ki te tima rahi i whakatotohutia nei kia te Ruhitania (Lusitania) 1198 nga tangata i mate, kaore rawa i tata atu te nui a ona tangata i mate i ana tima rererangi ki era. Kei te ahua pouri ano a Tiamana he kore e nui atu te mate o Ingarani i ana tima rere-rangi.

I te whai korero a Kapene Piti i mea ia - Nga tangata katoa o to matou Ope Maori i mate i te whawhai kore rawa he mea i mahue noa ki runga he mea tanu katoa ahakoa i hinga ki hea kua tae o matou tangata me to matou minita Chaplain Wepiha Wainohu ki te karakia ka tapuke. Kotahi rawa te mea i rua nga ra e takoto ana ka taea atu. no te mea i raro tonu i te mura o te pu a te Taake.

E rua nga manu rere-rangi i (Zepplins) o Tiamana i tae ki te taha moana whaka-te-rawhiti ki te raki o Ingarani e 90 nga poma (bombs) i tukua haeretia ko nga tangata i mate 13 he wahine etahi.

TE WHAWHAI O VERDUN.

KEI te tino kaha rawa atu tenei whawhai. Kua tae katoa nga pu nunui a te Tiamana ki reira, me ana mano tino o te hoia, ano he ngaru e piki mai ana e heke atu ana. Kei te nui te mate o te tangata, engari no te Tiamana te taha e tino nui ana ke mate, kua neke atu i te 200,000 ana tangata kua mate kua taotu, otira hei aha ma te Tiamana e hinga ana e whakakapia atu ana nawai kua matotorutia te patu o te tupapaku, kua kore i kitea atu e nga tangata o nga pu-mihini a te Wiwi te hoariri, kia eke rawa mai runga i o ratou tupapaku ka kitea atu ai e te Wiwi.

Kei te tino whakapau te Tiamana i tona kaha kia horo i a ia tenei pa o te Wiwi, engari tera ano etahi wahi ririki o waho rawa o Verdun kua riro i a Tiamana.

Ko te kii a te Wiwi, kei te tino pumau tona whakaaro ahakoa pehea te riri mai a Tiamana kaore ia e wehi, kei te tino kaha rawa ia, te nui o te pu, o te paura.

Te Werenga o te Whare Paremata o Kanata.

KUA wera te Paremata o Kanata i te ahi. Tokoono nga tangata i mate. Ko te timatanga o te ahi i ka i roto i te ruma korerotanga-pukapuka, i rangona atu hoki he haruru nui, ki te whakaaro he mea mahi he rongoa ki roto kia tere ai te kai a te ahi. Te hunga i mate tokorua nga wahine no Kipeke (Quebec), he manuhiri na te Pika, tokorua nga pirihimana, he weita me te kai mahi haeana. Ko te Hon. Burrell, Minita mo te ahu-whenua, i rokohina e te ahi ki roto i tona ruma, kino rawa te weranga o te kanohi, taka noa mai ana nga kiko o nga paparinga. Ko tetahi o nga mema kei te ngaro tonu ki te whakaaro ano kua wera.

Ko Kanata he wahi no Merika ki te Raki (North Amerika) kei raro i te mana o Ingarani.

Ko te Paremata o te Tominiana o Kanata tetahi o noa whare ataahua o reira, i hangaia ki runga i tetahi puke e 250 putu i runga ake i te Awa o Ottawa ki tetahi taha, a ko te tapatutanga atu ki te taone kei tetahi taha, e kitea ana e nga taha katoa. Ko te Kohatu o te Kokonga i te wahi nui o te whare na te Piriniha o Weira i whakatakoto o te tau 1860, a ko etahi atu wahi no muri mai. Ko te utu o te Whare Paremata anake e £300,000.

E ki ana tetahi tino nupepa o Merika a Providence (Rhode Island Journal), ka toru wiki tana whakatupatatanga atu ki te Kawanatanga o Kanata kia mataara, tera tetahi tikanga kei te mahia i te kainga o te mangai o Tiamani i Wahingitana

 (Washington), kia wawahia te Whare Paremata, te kainga o te Tiuka o Connaught i Ontario me nga whare mahi paura.

Ko te tangata whakahaere o te Providence Journal nupepa kei te miharotia i te tika o ana "poropititanga," mahi whakaatu i roto i taua pepa i mua tata ake nei. Nana i mohiotia ai te mahi a te hunga whaka-Tiamana. Nana hoki i kitea ai kei te mahi a tetahi tikanga kino mo Merika e Captain Boy-Ed a whakahokia ana taua tangata.

HE MIHI.

"TIHE mauri ora!" E mihi atu ana au ki a koe e te Kopara mou i tae ki nga whare wananga o te Tiamana i riro mai ai i a koe etahi korero o reira i rongo ai nga tangata o Niu Tirani. Ka nui te kaha ki te mau mai i aua korero he nui te mihi mou. Katahi ano matau ka mohio penei rawa te mate o te Tiamana. Taku koa ki a koe i hira ake i taku roa. E kore taku mihi e heke iho engari ka u tonu ki a koe a te mutunga rano. Kia kaha tonu koe ki te mau korero mai kia matou o te whawhai; he reo pai to reo ki te tangi he reka ki te taringa heke atu hoki ki te ngakau. E manu, ahakoa koe he manu iti, engari he mau i a koe nga korero katoa, a, he mama noa ki a koe te pikau haere ki ia marae ki ia marae. He mai te tumanako atu o toku ngakau mo te wa e puta mai ai koe ki te mau mai i nga korero o te whawhai me o era atu wahi hoki kia matau. E kore koe e kaha ki te kahore o parirau, na reira kia kaha te waha ki te tangi me kore te turi e rongo, ka tuku atu ai i nga huruhuru mo te whare kia mahana ai koe i te makariri meake nei ka tae mai. He nui te mihi, te koa o te ngakau me te whakamoemiti ki a koe. He pao ki a koe: - 

Kore taku mihi e mutu i te marama
Ka takoto atu mo nga tau maha, e-au.

Heoi ano, MATENE TEKARO.

I tetahi o nga taramu-ka o Akarana e rere ana ki Onehunga i runga he wahine me tana pepi, ka warea te tamaiti nei e te moe ka waiho atu e te whaea ki runga i te nohoanga. ka tae ki Onehunga ka tuku te wahine nei ki raro ka wareware ake te tamaiti. No te rerenga o te taramu ka miharo te kai-whakahaere i tona kitenga i te pepi nei. E rua rawa nga hokinga o te ka ki Onehunga ka kitea te whaea.

HE RETA NO IHIPA.

Ki toku Koka kaingakau.

Tena ra koe e noho mai na, ara koutou katoa i mahue atu nei i a au. He nui te aroha atu ki a koe. E Para kua kite au i to reta mai ki a au, nui atu te koa o taku ngakau i te kitenga iho i tau reta. Ka nui taku ora. E ma kia munawanui koe, tatari mai ki au. Kua tae mai au, e ma, ki te kainga e kiia nei ko Ihipa, te kainga o te he. He tika, e Para, nga mahi kino katoa. E mea kua whakawaia te nuinga o matou. Kua haere katoa au ki nga wahi i haere ai to tatou matua a Te Karaiti, nui atu hoki taku kaha ki te inoi ki te Atua. E ma, kei konei maua ko Hoani Hakiwai, kua hoki mai a ia i te whawhai a nui atu atu hoki taua ora. E ma, ka nui taku raruraru, tukua mai etahi o nga whakaahua maku. Heoi ano.

Na to tamaiti aroha, KAPI TAREHA.

PITOPITO KORERO.

Kua timata te kura o te Kareti o Te Raukahikatea i a Maehe nei. Kua hoki mai te Kai-whakaako i te hararei. Kua tae mai hoki a mua o nga tangata ki te Kura.

Te Hon. M. Pomare, i mea ia-Ahakoa whiwhi taua te Maori i te matauranga i te kaha mo nga mahi a te pakeha, e kore rawa e tukua atu kia tae ki nga turanga tino teitei ona o te pakeha. Me whakarongo ake ki nga korero a Kapene W. Piti. Ina koa to tatou kaumatua a ia Timi Kara, mehemea ana, kaore he toto Maori i roto i a ia, kua noho tuturu noa atu hei Pirimia. A tena iana hoki titiro atu ki te Kareti minita na (ki Te Rau), kaore ano he Maori o tatou kia tu noa hei Pihopa.

I etahi o nga kupu korero a te Hon. M. Pomare i a ia i Manutuke, i mea; E tu whakama ana ahau i waenganui i tenei huinga tangata mo te ahua o te whawhai. nei, te take ko ahau ko te Tai-hauauru tetahi o nga whare whakakeke. Otira kei reira ano etahi oku ake. Na te tokomaha pea o te matakite ki ahau kia Taranaki i kore ai e haere, kua mohio ke, ki te haere, ka kohurutia e te iwi nei e te pakeha, inahoki te ahua o a tatou tamariki e korerotia nei e Kapene Piti.

Ko te nui o totahi whenua kei Te Araroa kua tukua e te whanau o nga Wiremu hei whakaaro ki nga hoia e hoki mai i te whawhai o te rohe o te Kaunihera o Waiapu e 3700 eka. Ko taua whenua na ratou i hoko mai i a H. de Latour mo te £45,000. He tino aroha nui rawa a tenei.

I te whakaatu mai a tetahi o nga hoia pakeha o Nui Tireni nei ki ona matua i mea. Kia rua ake nga ra o to matou haerenga mai i te Tatinera ka hinga a Tuahae Pohatu. e toru nga mata i tu ki a ia, na te pu-mihini i pupuhi mai.

I a Pepuere ka taha nei ka tu he karakia ki roto i tetahi Whare Karakia tawhito rongonui i Otaki (Rangiatea); ko Mr. Fong Fai Law, Minihare Hainamana o Poneke te kaikauwhau, i reira ano hoki a Rev. Te Muera Tokoaitua e awhina ana. Rite tonu te nui o te whakaminenga Maori me nga Hainanama, he Maori te wahine whakatangi i te okena. Kei nga himene rite tonu te rangi engari kei nga kupu takoto ke te reo Maori takoto to te Hainamana, tanhou ana tera. I te mutunga o te karakia ka ki nga Maori ki te penei ano he karakia a muri ake nei me tu he kai-whakamaori, ki te reo Maori a ki te reo paheha ranei. Ko te karakia tuatahi tenei o te Hainamana ki roto i tenei Whare Karakia. - "Te hunga i tawhiti i mua, kua meinga e nga toto o te Karaiti kia tata."

Kua hoki atu a Apirana ki Rotorua, i tae ia ki te whakamatau i a Rua "poropiti" mo tona raruraru hoko waipiro Te uinga atu kia whakaaturia tona taenga ki a Rua, ka ki ia kaore, engari kia kite ra ano ia i te Minita i te tuatahi. No te 9 o te marama nei i haere ai a Apirana ki Akarana.

I te whakawakanga i Otorohanga, i whainatia tetahi Maori, ko Mokena Patupatu te ingoa, e rima tekau pauna; mo tana tiaki waipiro hei hoko.

TE RORU HONORE O TE TAUA MAORI.

WIREMU TAKA - te whakaatu mai i mua, kei te ngaro, inaianei te kupu i taotu a kua mate.

Lance-corporal TUAKANAKORE WHARERAUPO - i taotu ka mate.
WIREMU MIRA - no Pepuere 9 ka mate, i te phthisis.

Kei te Hohipera i Kairo: - 

B. STUBBING, H. TEWHAU - kei te kaha to raua mate. J. ADAMS, T. KOPAE, T. K. PITAMA, P. HOANI, P. PARATA, Sergt. KAKI HARAWIRA, Sergt. R. TAPSELL - kei te pai haere enei.

Ko etahi enei o nga tangata o te Ope Maori Tutatahi kua neke atu i nga turanga: - 

REIWHATI VERCOE, Sergt. Major.
WIREMU WAAKA, Lieutenant.

Ko nga ingoa enei o nga mea o te Ope Maori Tuatahi kei te hoki mai i runga i a "Te Arawa," ka u ki Poneke i te 7 o Maehe: - 

ROY DEVON, Maketu, Bay of Plenty. 
MANUERA MARSH, Whangape. 
PUKUPUKU MANUERA, Heretaunga, Hawke's Bay. 
HUKI NGARANGIONE, Mahia, Hawke's Bay, 
RANGI PAKI, Rangiotu, Palmerston North. 
REWI TAPIHANA, Maketu, Bay of Plenty.

HE TURE TUTURU.

1. Kotahi putanga o TE KOPARA i te Marama.

2. Ko te oranga mo te pepa e rima hereni (5/-) i te tau, me nooti o te poutapeta me pane ranei.

3. Ki te hiahia te tangata ki te tango i TE KOPARA me tuku mai e ia te moni i roto i te reta whakaatu mai.

4. E pai ana kia tukua mai nga korero o ia wahi o ia wahi o te Motu, engari kei te Etita te tikanga mo te ta i aua korero; kia marama te tohituhi.

5. Me penei te tuhi i waho o nga reta katoa: -

Ki TE KOPARA, Te Rau, Gisborne.

HE PANUI.

Ki te hiahia te tangata ki te Rawiri ki te Himene: he nui noa atu nga pukapuka kei a au inaianei: ko te utu: -

He mea nui, kiri noa, 2/6.
He mea nui, kiri whero, 3/.
He mea nui, kiri pai, 4/.
He mea nui, kiri pai rawa, 5/6.
He mea paku, kiri whero. 1/6.
He mea paku, kiri noa, 1/.
He mea paku, kiri pai rawa, 3/6.
Rawiri & Himene, kiri noa, 1/6. 
Rawiri & Himene, kiri whero, 2/.
Rawiri & Himene, kiri pai rawa, 4/.
Rawiri, Kawenata, & Himene, kiri whero, 3/6.
Rawiri, Kawenata, & Himene, kiri pai rawa, 5/6.
He Himene, 6d.
He Kupu ma te Ngakau Inoi, 3d.

Maku e utu te pane kingi hei tuku atu i nga pakapuka ki a koe.

Na H. W. WILLIAMS, Naurea, Gisborne.

Ki te hiahia te tangata ki te Paipera ki te Kawenata me tono ki te BIBLE DEPOSITORY SUNDAY SCHOOL UNION, Auckland.

Paipera, 2/6, 3/6, 4/6, me te pane kingi 1/-

Kawenata me nga upoko whakamarama, 2/6, 3/-, 4/6, me te pane kingi 3d.

Kawenata paku, me nga Waiata, 2/-, 2/6, 3/-, 3/6, 4/-, me te pane kingi 3d.

Printed and published by H. W. WILLIAMS, at Te Rau Printing Works, Berry Street Gisborne, New Zealand. - December 15, 1915.