![]() |
Pipiwharauroa 1899-1903: Number 94. January 1906 |
![]() |
1 1 |
▲back to top |
Te Pipiwharauroa he Kupu Whakamarama. NAMA 94- HANUERE 1906. KURA KINIKATENE ARA HE KURA MO NGA TAMARIKI MONOHI. (Na Rev. F. W TIATENE, i panuitia i te Hui a Te Aute i Rotorua.) E WHAKAAE ana tatou katoa, Pake- ha, Maori, ki te pai o te whakaako i a tatou tamariki. E mohio ana tatou ki te kahore nga tamariki e whakaakona, hei mea whakataumata tena i a matou i nga ra katoa e ora ai matou; e kore e tino taea e tatou te rongoa a te kaumatuatanga, nga he o te taitamarikitanga. Ki te kahore te rakau e whakapikoa i te itinga e pakeke rawa te whakapiko ina rakau nui. Ko nga mahi kura te mea e tino hapainga ana ki runga ake i era atu mea katoa e nga iwi matau o te ao, a me te whakapiki tonu i te ahua o nga kura. Kei te whakapikia tonutia te ahua o nga tu kura katoa nga kura katoa nga kura ririki, nga kareti me nga kura mahi a-ringa, kia kitea ai nga hua pai a te kaumatuatanga o nga tama riki. Otira e warewaretia ana e te toko- maha te whakaako i te tamaiti i te wa tino tika hei whakaakoranga i a ia ara i te rua, ki te ono tau, e waihotia ana te tamaiti mana noa e kuhu atu i a ia, kahore i ata whakaritea tona whakaakoranga, ki taku whakaaro, e penei ana te ahua o te nuinga o nga tamariki Maori, He mea e tino marama ana tenei ara o nga tino tau o te tangata ko nga tau o tona tamarikitanga, mutu mai ki te whitu tau nga tau tino nui engari e warewaretia ana e te tangata; kahore nga matua e tino mohio me pehea ra enei tau, whakaaro rawa ake kua pake- ke rawa te tamaiti. E marama ana hoki ki a tatou, ko te whakaako i nga tamariki nonohi kia rere ke i te whakaako i nga tamariki kaumatua, no konei aku korero, mo te whakaako i nga tamariki nonohi, no te mea e nohoia ana ahua he mea tika rawa tenei mo nga tamariki Maori nonohi. Ko te ingoa o tenei tu whakaako ki te pakeha he Kinikatene (Kindergarten.) Ka 60 ka 70 ranei tau ka pahure nei o te oranga o tetahi tangata o Tiamana ko Poroupere (Frobel) tona ingoa. Ko tana tino mahi he kai kaiwhakaako kura engari i mahara ia, he he te waiho rawa kia pake- ke ka whakaako ai i te tamaiti engari e iti ana ano ka whakaako. Kia kitea ai e ia he huaratu tika hei whakaakoranga i te tamaiti paku, ka ata tirohia e ia nga mahi a te tamaiti o tona whanautanga mai, a pakeke noa. Ko whai kia matau i a ia nga hiahia o te tamaiti a ko tera ano hei
![]() |
2 2 |
▲back to top |
TE PIPIWHARAUROA kaupapa mo tana whakaakoranga. I ma- tau i a ia nga hiahia o te tamaiti a ko tera ano kei kaupapa mo tana whakaakoranga. I matau ia ehara te tamaiti i te mihini, he huri kau ta tona matua engari he tangata no te Atua nei tona ahua, a ko te mea nui ko te ata pokepoke i nga mahi a taua ta- maiti ara ko te ata whakaako i a ia me tona kore ano e mohio e whakaakona ana ia, ara me whakaako ngatahi te tinana, te hinengaro, me te wairua o te tamaiti. Ka taka nga tau maha i ata tirohia ai e ia, to te tamariki ahua, ka whakaturia e ia tana tikanga mo te whakaako i te tamariki, e kiia nei he Kinikatene. Ia ia e matakita- ki ana ki te tamariki, ka kitea e ia, he ko- ri tonu, he tutu tonu te tamariki; e tiroti- ro tonu ana nga ringaringa, katahi ia ka mea he hurahi hei whakaakoranga i te ngakau o te tamaiti ki ona kanohi, ko ona kanohi, ko ona taringa, ko ona ringaringa I meinga e ia ko te hiahia o te tamariki ki te takaro, ko tenei hei kaupapa mo tana whakaakoranga; a ko ia te tangata tuata- hi ki te mea i te takaro hei huarahi wha- kaakoranga i te tamaiti. I mohiotia e ia he mea pai kia koa tonu te tamariki, a e taea te tamariki te whakaako kia pirangi ki te mahi i a ratou ano e iti ana, ina wha- kaakona i runga i a ratou mahi takaro. I mea ia ko nga huarahi mai o nga painga katoa ko te takaro, ki te ngakau nui te ta mariki ki te takaro, he ngakau nui a ratou mahi a to ratou mahi a to ratou kauma- tuatanga. I kitea ano e ia, he mea pira ngi na te tamariki te hanga, te pokepoke paru hei paraoa, te hanga whare, pa, aha ranei, na konei ka whakaritea e ia ko tetahi tikanga o tana whakaako he po- kepoke paru. I kitea ano e ia he mea pu- rangi rawa na te tamariki te kara o nga puawai, nga mea whakatangitangi, te omaoma i roto i te vvhare i waho ranei, na reira ia ka mea ko nga hiahia takaro o te tamariki hei kaupapa pono mo te whakaa- ko, a ko tenei he hurahi hei whakaako- ranga i nga tamariki nonohi. Ko te Kura Kinikatene te whakatinanatanga o nga whakaakoranga a Poroupere. Ko nga kai- whakaako o tenei kura me ata whakaako marire, hei nga tangata hoki e mohio ana ki te ahua o te tamariki. He tino tikanga no te kura Kinikatene (ara kua kiia ake e au he kura mo nga tamariki nonohi) te whakatangitangi me te whakatutu hoia no te mea he mea pirangi na te tamariki te haerere tonu, ko te whakatangitangi hei whakakakama i a ratou kia hohoro ai te oti o a ratou mahi. Ko nga mea hei wha- kaako i nga kanohi, he mea porotaka kara, he mea porowha, he pirepire me era atu mea; ko tetahi mahi nui he hanga mea ki te uku, he whatu kakahu, he raranga whariki e meingatia ana hoki enei mea hei huarahi whakaako, e whakahanumitia ana hoki nga mahi takaro, me te whakaako ano i roto. E whakaakona ana ano nga tamariki kia ata titiro ki nga. mea e kitea ana e ratou, kia korero i te ahua o aua mea, ko enei mea katoa hei whakakori i te hinengaro o te tamaiti, a hei whakaako i tona ngakau i runga i te huarahi e pira- ngatia ana e ngahautia ana e ia. Kua ki- tea te nui o te pai o tenei tu whakaako i nga wahi i ata mahia ai, ora ka whai- whakaaro te tamariki, kakama, a ka nga- hau ki nga mea katoa e kitea ana e ratou. Kei te whakauru tenei tu whakaako ki o tatou kura otira ko te Kinikatene he mea motuhake ko ia anake. Ko Amerika te whenua kua tino nui tenei tikanga kura, a kei te tupu haere ki Ingarangi. No enei tau tata nei i timataria ai ki Poihakena, a kua hanga ki reira he Kareti Kinikatene hei tohutohu i nga kaiwhakaako e 40 nga tangata kei te Kareti inaianei e whakaako- na ana. Kei etahi wahi tino rawakore o Poihakena etahi kura Kinikatene, kaho- re he utu na etahi tangata aroha i whaka- tu, a inaianei kua tiaho he maramatanga hou ki roto ki nga ngakau o nga tamariki o aua wahi me o ratou matua. Kua tu ano hoki he kura Kinikatene mo nga ta mariki a te hunga rangatira, engari e utua ana. He kura penei kei Poneke, he nui te pai; i maharo au i taku taenga ki taua kura, ki te mohio o nga tamariki nonohi, ki te pai o to ratou whakaakoranga e u ai a ratou mahi a to ratou kaumatuatanga; i whakaakona ratou kia mahara tetahi ki tetahi, a kia whakaaro hoki ki nga mea nunui i runga i te huarahi ngahau. Kua kitea te tino pai o te Kinikatene ki Ame- rika, a, e kiia ana ki te mohiotia he wahi kino e tetahi taone kahore nei e taea atu e nga pirihimana, ko te mea e taea ai te
![]() |
3 3 |
▲back to top |
E KUPU WHAKAMARAMA. whakapai taua wahi me timata i te kura Kinikatene. Ki taku rongo kei te korero- tia kia hanga he kura Kinikatene utu kore ki Poneke, kia oti tenei ka hanga ki etahi taone atu, a puta noa a Niu Tireni katoa. I runga i taku i rongo ai, i kite ai o te kura Kinikatene, e mea ana ahau he tika- nga tino pai tenei mo nga tamariki Maori nonohi rawa. Ko te nuinga o nga whaea Maori kahore e mohio he tau nui rawa nga tau timitanga o te tamariki. E wha- ngainga ana nga tamariki ki nga kai he, kahore e pehia ana nga tamariki ki nga kai he, kahore e pehia ana nga ngakau o nga tamariki kia heke ai te kino kia piki ai ko te pai. Kahore he mea takoro a nga tamariki hei whakaako i a ratou ki te hanga; kia eke rawa ki 6 ki te 7 ranei nga tau katahi ano ka timata te ako o te ta- maiti Maori i mua atu i enei tau e waiho ana te tamaiti mana noa e kuhu atu i a ia. Ki te pai te tamaiti a te pakeketanga ka pai, ki te kino e taea hoki te aha. He tino he tenei. Ki ta Poroupere ki e taea ano te tamaiti te whakaako i tona nohiotia - kia tupu ai i runga i te pai, a ko tana e kauwhau nei ko te huarahi hei i te tamaiti nonohi. I tu he po korero pai ma matou ki Te Rau Kareti ko te putake o te korero patai, ara, "Ko te Maori ano ranei ki te hua mahi mana, he- oi ano ranei he mea tauria anake nana ?" He tokomaha nga tangata i mea i nga ra o nehe ko te Maori ano ki te hua mahi, tikanga ranei mana, tena i enei ra ko te nuinga o ana mahi me ana tikanga he mea titiro nana ki etahi atu, a i kitea e taua huihuinga ki te piki te Iwi Maori hei iwi nui hei iwi kaha kaua nga mahi me nga tikanga e haere i runga anake i te tauira engari ma te ngakau ano hoki e hua, a, e taea ai tenei mea, i nga tamariki ano i te kura ka whakaako ki te hanga whakaaro mo ratou. Hei whakakaha i tenei tu ahu- atanga te painga o nga kura mahi a-ringa, a ki te whakaaro a te kaituhi i enei kore- ro e tino tautokona tenei tu whakaakora- nga e nga kura Kinikatene, he hononga nei no te mahi a-ringa me te whakaara nga i nga whakaaro o te ngakau o te ta- maiti. KIRIHIMETE I TAURANGA. Ki TE PIPIWHARAUROA. TENA KOE. Mauria atua nga toru ku- pu nei ki o marae e tau atu ai koe. Koia tenei no te 25 o Tihema 1905 te ra wha- nautanga, o to tatou Ariki atawhai o Ihu Ka- raiti. Ka tu he Kirihimete nui ki Maunga- tapu Tauranga, he whakanuinga hoki i taua ra, tuarua, he whakapuaretanga no tetahi whare karakia hou hei karangatanga ki te Ingoa o to tatau Ariki Atawhai, i hangaia ki ki runga ki te turanga o tetahi whare karakia tawhito kua pakaru noa ata i mua, i hangaia e o matau kaumatua i te Tau 1862. Ko Puke Make te wahi i tu ai,. Kei ru- nga i tetahi puke teitei, ataahua hoki, he ma- ramaki nga wahi katoa o Tauranga, nei; e kite ana e ia te he te tika te kino me te Rangima rie, he Puke Okiokinga no matau Mataa, kua riro atu ra kei te araaro o te Atua. He whare karakia pai, atahua Ko tona Ingoa nei ko te Karaiti ara ko Christchurch. Nao matau kaumatua hoki i pou te wha- kapano ki runga o Rangataua nei na konei matau o ratou uri ka whai nei i muri i o ratou takahanga waewae i runga i te hurahi ki te whakapono a na tenei ka puta ake he whaka- aro ma enei Hapu a Ngati He, a Ngati Pu- kenga, a Ngati Patiki, a Ngaiteahi kia Po- whiritia nga Iwi, nga Hapu, nga reo, nga Huihuinga tangata, me nga Rangatiratanga, kia taea timana mai ratau i te whakapuretanga o taua whare karakia hou hei whakapai mo te turanga o te Oha a o matau Matua . No te 23 o nga ra ka noho nga Iwi i powhiritia i kia haeremai ki tenei Hui. A Ngati-te-Takinga a ngati Rangiwewehi, a Waitaha, a Tapuika, a a Irenu kukopoko, a Rangiteaorere, a Pikiao a Ngati Moko, a Tuhourangi, ko nga Hapu enei o te Arawa i eke mai ki tenei hui, ko Ngaiterangi, katoa katoa, me Ngati Awa, ka mutu nga Iwi i hui mai i tenei ra, he tangi te mahi ki nga aitua muri iho he whai korero. Ko nga aitua ano muri iho ka timata te korero i te taenga mai o te whakapono a tae mai ana ko tenei ra kua takoto nei te marino he mea na te whakapono. I te ahiahi ka hui ki roto i to ratau Tupu^ na whare ia Wairakewa nga Iwi haere mai me te iwi kainga katoa, katoa; he mihi ano te mahi i nga mihi ano o te marae ko te roa o Wairakewa e 68 Putu e 35 Putu te whanui
![]() |
4 4 |
▲back to top |
TE PIPIWHARAUROA 18, te Teitei, o te Tahu ko taua whare he whare whakairo, he ataahua, he whare mo nga rangatira he tu rangatira ano tona tu mai Ko te turanga o taua whare kei te marae i opopoti, Ko taua marae he tapu, he marae mana, he marae wehi nui, he marae wananga he takotoranga no te kii a o matau tupuna, a matau koroua, a o matau papa, a tae iho ana ki a matau ki a ratau uri e ora nei i te ao. He takotoranga no te kii mo te ma- te mo te ora o te tangata a Ngati He me te rangatiratanga o te tangata mai rano i o ma- tau tupuna a tae mai ana ki tenei ra e haere tia nei. Ko nga whakatau kii enei o tenei marae mo te nui o te tangata i nga wa o mua, nga papaka o rangataua, mo te rangitira o te ta- ngata, he paruparu nga kai he taniwha nga tangata. Mo te kaha, mo te toa te Pekaii toki, mo te toa ano ko te tuturu iho te whare ka whakatauki! a te Hauoiria. No te 25 o nga ra 11 o nga Haora ka wha- kapuaretia taua whare karakia ko nga minita i tae a tinana ki taua hui whaka puare tanga i taua whare karakia ko Rev. Goodvear, ko Rev. Ramaka Haunia, ko Rev. Ratema Te Awako, ko Mr. C. E. Nicholas. Ko enei nga minita na ratau i whakapuare tenei whare tera atu ano etahi o nga minita o te Atiriko- natanga o te Pihopa-tanga o Waiapu i noho atu, i te nui o te mahi a nga minita o te Piho- patanga. Ko Rev. Hakaraia Pahewa, Rev. Turuturu Maihi Ngakii, Rev. Wheriri Peneti, Rev. Timutimu Tawhai. Ha mea tuku iho te mama whakapuare whare karakia e te Pihopa o Waiapu kia Rev. Goodyear ratau ko ana minita ko Rev. Rameka, me Rev. Ratema, hei whakapuare i taua whare kara- kia hou, e huaina ana te ingoa o taua whare ko te Karaiti. Ko nga tangata i uru ki roto e 200, i waho te nuinga o te tangata; te mutu- nga ka takoto o te kauwhau a Rev. Goodyear, Te moni Ohaoha Ł6 105. E 20 o nga Tan- gata i tango i te Hakarameta. Ka puta ki waho i te tahi o nga Haora ka Puare te wha- re kai ko te roa o taua whare kai e 2 timi, e 24 Putu te whanui, e 5 nga teepu o roto; nga tangata i tapako i te haerenga tuatahi e 200 ite tapoko ranga tuarua (e 200) tua toru e 200. I mua o te haerenga ki te kai ka whakaatu- ria ano te kupu, kia mohio ai ke te tangata ano te hiahia ki te hoatu i tana moni kohi kohi ki te Pereti o te whare kai ahakoa he kapa he rua kapa nuku atu, kore iho ranei ia e whiu moni ki roto i te Pareti o te whare kai ka ahei noa atu ia te haere ki te kai mana. He nui nga kai o roto i taua whare he Huahua Kereue Titi, nga taonga o te Maori nga kai rangatira nga kai ate iwi ra ngatira a te pakeha kaore he kai i ngaro atu te heihei me te mea nei e ora tonu ana mai ki te titiro atu pai ana te ahua o te whare i nga taru kakara o te raumati. Whakama ana te haerenga ki te kai. Puta ake te moni kohi o te Pereti o te whare kai Ł11 12 5. Ka ahiahi ite ao nga haora ka takoto te Tino Pereti o te hui o te marae o to ratou tupuna whare o Wairakewa ka whakaaturia te kukupu u mihi ki nga iwi, he roa te mihi mutu iho ka whakatakotoria te kaupapa ote pereti a Ngati. He a Ngati Pukenga, a Ngati Ngapatiki, a Ngaiteahi, Ł10. Ka whaka aturia ano te kupu whakarango mai e nga iwi, na ta powhiri a o koutou papa koutou i kitea mai ai ki to tatau marae. Haere mai whakakiia te moni kau- papa o te pereti a o koutou papa. Ka wha- katika ate Arawa e Ł32-11-0. Na ngaitera- ngi, Ł20. Na Ngati Awa. Ł1. Hui katoa nga moni o taua Pereti e Ł53-8-9 No te whare kai Ł11-12-5. No te whare ka Hakia e Ł6-10-0. Huihui katoa Ł71-11-2. He tino nui te mihi a nga iwi i e ke mai ki tenei hui na te tima i hari mai nga pakeha o te taone ki taua hui. Engari na te hahi i utu taua tima. Hui katoa nga tangata i taua hui e 500 rau nuku atu, iti iho ranei. He mahi tauhou tenei mahi ki Tauranga nei. Heoi nga kupu whakamarama kia kou- tou. Na to koutou hoa. Na HAKEMARU, Kai awha. HUI KI ROTORUA A NGA TAMARIKI O TE AUTE. Ki TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA. EHOA tena koe, me o kai tautoko. He kupu ruarua nei aku hei hari atu ma ta tatou manu, ki nga wahi e tioro haere ai ia. No te Weneri te 27 o nga ra o Tihema i tu ai te Hui o te Kota-
![]() |
5 5 |
▲back to top |
HE KUPU WHAKAMARAMA hitanga o nga tamariki o te Aute ki Ohi- nemutu, wahi o Rotorua. I tae nga tan- gata o te Raukahikatea ki reira, me to ra tou kai whakaako hoki. I tae mataao hoki etahi o nga tamariki o te kura o Tipene. He nui te tangata i tae ki taua hui. Ko te tumuaki o taua hui Kaore i tae ake, ara, a te Atirikona Wiremu, i te ahua he o tona tinana. I whakaturia a Paraire Tomoana hei tumuaki. I reira ano hoki a Apirana Ngata, a te Rei Nga- tai, me etahi atu o nga rangatira tautoko i nga mahi a taua kotahitanga. He nui nga take i whakahaeretia i taua hui. Ko tetahi o nga take i paahitia ara, kia tonoa kite kawanatanga, me kore e whaikaha tatou te iwi Maori ki te turaki i tenei kai kino i te waipiro; ko tetahi o nga take, kia tahuri te iwi Maori ki te whakapai i o ratou whenua. I powhiritia nga tangata o te hui i tetahi rangi kia haere kite Wha- karewarewa, ko te mahi i reira he whaka- tuwhera i tetahi Whare Maori; Na te Kotahitanga o nga tamariki o te Aute i whakatuwhera. Kiki ana te marae i te tangata. Ia Apirana nga take korero o taua rangi, ara mo te ahua whenua. No te ahiahi ka hoki ano kite kainga o te hui. Ko nga minita i tae ki taua hui ko Rev. F.W. Chatterton, Rev. F. Bennett, me Rev. Timutimu Tawhai. Ko etahi o nga tamariki i tae ki taua hui, kua whiwhi ki nga mahiaringa a te pakeha. Ko nga ingoa enei onga tangata o te Rau. Ko W Paraire, P Turei, P. Tamahori, meP. Tihore no Ngatiporou, ko H. Wainohu, no Ngatikahungunu ko R Nuku no te Urewera, ko P. Erihana no te Waipouna- mu raua ko W Katene. He nui te mihi o nga tamariki o te kotahitanga, mo te manaaki ate Arawa i te ratou manu- hiri. Heoi e te pipi, e kore e maha atu nga korero. Kia ora koe, i roto» i te- nei Tau Hou. Mate Atua tatou katoa e tiaki. Heoi ano PATIHANA TIHORE. TE ORA MO NGA TOENGA WHENUA. Ki TE ETITA o TE PIPIWHARAUROA. TENA KOEi He kupu atu kua tae mai te 1 tangi o te reo o te manu, he maha nga pakeha kua pau mai kia au. Mehemea he pono taua whai korero ki te mohio tuturu ka tu he huihui kua whakaae nga iwi Maori ki taua whakakatohitanga he kawe i to kou- tou mato ki Ingarangi, ma kohikohi tahi atu ratou hei tautoko i te na mahi tika a koutou heoi ano te ora mo te iwi, mo te whenua. Ko tahi anake te titiro a te pakeha. Ko ta koutou, ko te ratau awangawanga tenei, ko to koutou auwe ki ta mamae o te ngau a te ori nga ngara, a aua mema ma ki te whakahoki atu ano, he hoa mo te kawanatanga ki te hapai mai i ana toki tapahi i o koutou kaki na konei ka tupato, ka rapurapu te ngakau "he pono" ranei, he aha raneikupu Me tere te mahi, kia kotahi te mahara, tohonohono ia koutou, kia kotahi, ki te kore koutou e korikori i naia nei ka tino mate whenua me te tangata, Kaore he painga ki te ora, i runga onga ritenga o tenei ture he tino kohuru whaka mokai, ka murua notia nga whenua, tetahi tuae kino, me tere to koutou korikori ki te whakahe i nga mahi kino a te kawanatanga ki te iwi Maori kia ki te mai ai kua tahuri koutou ki te mahi ora mo- koutou, ki te kore koutou e korikori ka pakari tonu te kawanatanga ki te mahi ture muru, whenua, taonga, a aha atu ranei pena me te mea, he mokai taurekareka te maori, kia here- herea, kia takahia, kia panapana haeretia te iwi pena me te kuri hakihaki i pana atu ana kia ngaro atu. Ki taka mahara he tino ngarara, taua ture poari nei, nga whenua katoa e taka ana ki rato ki te kaunihera, a ko te pori rawa e hoki mai kia koutou he tino nga- rara taua poari, pama a waho ki te honi, kia reka te waha kanunui ki te korero, kia kanapa te kanohi he whaka koakoa iti ngakau. Ko te ngara nui kei roto e noho mai ana. Mo te te- teka atu nga whenua, kua mau ki roto ki ta- na kupenga. Pena me te pungawerewere ka mahi i tona kupenga, kanapa ana nga paihere tera ia te noho mai ra i roto, nu te karanga atu ki te ngaro, "haere mai" haere mai he whare pai toku ku konei te hoki raua ko te kaura e pukai ana te haeranga atu mate tonu atu. He kohikohi nga iwi katoa, he nui te pakeha aroha kia koutou, me a ratau kupu ko to kou- tou ora te nei, he kotahitanga hei kawe i to koutou mate ki Ingarangi. Heoi na te Pakeha tino aroha.
![]() |
6 6 |
▲back to top |
TE PIPIWHARAUROA TURANGA KI ROTORUA—MA MOTU. ITE 4 karaka o te ahiahi a te mane 170 Tihema 1905 ka tae maua ki te teihana o te Rerewe i Turanga. O maua paihikara taumaha tonu i a maua takai—takai kaka, takai kai ——. Ka eke o maua paihika ki runga tereina ka tangi te whio. Ringaringa iho maua ki e tahi o matau i te teihana, ki rere te tereina. Taerawa ake ki te ono ka tae maua ki te kiaraka. Ka eke maua ki ru- nga ki o maua paihikara ka haere maua ki Poututu, he kainga 12 maero te mamao atu i te karaka. E 5 maero to maua mamao mai i Poututu ka makere te takatakahi mauwi o o toku, i taua takiwa ka kohihi te awa; ka ponana te ahua, ko te maku ai o te ara—ehera hoki i te ara maro—a ko te kotahi ai o te ta- katakahi, ka timata tonu atu te whakapouru o te ngakau. Pahi rawa ake te waru o te ahiahi ka haruru o maua tapuae ki poututu. Maku ana maua i to maua taenga, e ngari ko au o mau i tino mate i te whakamahunga mai i taku paihikara, maku a waho maku a roto. Ka mutu ta maua kai ka tahuri maua ki te mahi i taku paihikara, katahi maua ka kite iho e hara ia i te mate rahi rawa, mehemea ahau ki te whakamau ano i te takiwa i taka ai penei e kore rawa e nui he mahi maku. I te po ka ua te awha, oho ake maua i te ata te tahi rangi pai atu. Mutu rawa te parakuihi, i te 8, ka ka haere maua, ka piki tenei i runga maunga, unuunurawa nga koti, hotiki atu ki runga, ka riro ma 6 maua waka maua e kawe ki raro, a he hanga rawe taua hoiho ki te he- ke i runga munga. Tina atu maua i tena ra, i te Turei, ki te ara. I te ono o te ahiahi ka tae maua ki motu, kai konei ka mutu te tae o te paki, ka haere atu i reira he ara, hoiho tae noa ki Opotiki. I te 5 karaka o te ata o te Wenerei ka haere maua. Ka haere tenei i ro ngahare, kopiko atu kopiko mai. Ka puta ki taua ka titiro atu he maunga ka titiro atu he ngahere. I te ono o te ahiahi ka puta maua ki te kainga tangata, ka tata tenei ma- ua te puta ki Opotiki. Ka noho maua ki te tahi teihana kei reira. I te ata ka pau ta maua poro rohi. Ka haere maua, a tae rawa ake ki te — tekau ma tahi ka puta maua ki Omarumutu tae rawa atu ki te one e pari ana te tai. Ka haere raro tenei a tae noa ki Opo- tiki. He Taite tenei ra. Ka puritia maua i konei e Rev. Cato, a no te 8 rawa o te ata o te Paraire katahi ano maua ka haere i ta maua haere. Ka tae ki te one ka puta te ta- hi hau nui, kati kakore hoki o maua waka e rawe ki whakahaere atu ki te hau, katahi maua ka rongo ki te mauiui. Ara hoki ko te one ta maua whakamanawa atu, ka hae- re tonu te mahi i raro, tae noa ki Ohiwa, mahue mai a Ohiwa taenoa ki te pekanga ara ma uta. Tae rawa atu ki reira ko tena mate hoki tena ko te kirikiri o Tarawera nei, a ka kino o maua hoiho i reira, ka piki, a kai te ekenga ki runga katahi ano ka pai omaua waka ka heke hoki. Puta atu maua ki Wha- katane. Ka peka maua ki tetahi kainga pa- keha, ka homai ma maua he kapu ti he mara- ma keke he penei pea te wahine o taua kai- nga kua kai maua, kati ka mutu ta maua utu ti, nohonoho ai i reira ka haere maua, he 4 te taima i haere atu ai maua i Whakatene, ko ta maua whai kia tae maua ki te Teko i ta ua ahiahi. I te whitu ka tae maua, kua raorao katoa te wahi hei haerenga, kati ka ahua pai hoki o maua hoiho. Tae rawa atu maua ko te Teko ka tino kaha tetahi a roto, no Opotiki rano hoki te kainga mai. I te ata ka, kia mai, ka puta maua ki Roto Iti i muri te tina, a hei te kainga o te kura mahita maua tina ai. E 42 maero kai te toe atu ka tae ai maua ki Rotorua. Ka roa maua e haere ana i te ara ka heke te hau o te wira o muri o taku paihikara, kati ha haere au i TOTO mo nga maero e 5 pea, a no to maua taenga rawatanga ki te tahi wai i te ara ka whakanga maua, ka ta- huri hoki au ki te mahi i taku waka, ko taku hoa ka anga ki te kohua i e tahi paramu to- rutoru nei kia mea ai te wai hei unu ma maua. Oti rawake taku paihikara, ka maoa hoki tona kohua paramu. Ka unu maua i te wai, a i te mea tonu ka ahua mama te hiki o te tapuae, ka haere maua. Ka UTU ki ronga- hore ka piki, puta rawa atu maua ki Rotorua, ka mahue mai tena roto ka haere i ro ngaha- re ka puta ki Roto Ehu—kua pai katoa tenei te rori, ka mahue ake tena roto ka haere i ro ngakaere ka puta ki Roto iti, ka tae hoki maua ki te kura i kia mai ai. Tae rawa atu kua riro ke te tangata o roto. Kua pahi te rua i tenei taima. Heoi ano ka pa te mae kai, kati ko te kore kai ai, ka kuku te po ia ma- ua. Ka noho i reira ki te whakanga, a ki te whakawera ti hoki, hei whakamahana noa mo roto. Mutu rawa ta maua unu ti noaiho, ka
![]() |
7 7 |
▲back to top |
HE KUPU WHAKAMARAMA. pahi te toru ka eke maua ki o maua paihikara tae rawa ki te hawhe pahi o te ake rima ka tae maua ki Tikitere a ka kitea atu ho- ki a Rotorua, e ka ora noa iho te ngakau. Ka wareware tonu ake te mate o roto. Ka peka maua ki te matakitaki ki nga mea wha- kamiha o Tikitere. Ko ta maua haere he pokanoa, he haere kuare, kaore i mohio tonoa ai ki te utu nga tangata haere ki reira. I te ono ka haere atu maua i Tikitere, kati ka tukuheke hoki te haere, pahi rawa ake te whitu ka haruru o maue tapuae ki te whare o Peneti i Rotorua. Heoi ano ka tai ka mutu nga mauwiuwi. Te roa o te hurahi i heretia e maua 191 maero, ko o maua tino ra i haere ai e 4^» ka noho ai 42 maero i te ra ta maua haerenga i te ra. Ka mutu tonu te uwauwatanga i te haerenga, e ngari kai te mutunga ka tae mai te wahi pai—ara tenei na, "e kua haerea e au tena wahi i raro." Ka kitea i konei te tika o ta tetahi pakeha rongonui (Livingstone) o ta- na kupu—"Kia whakamatau ra ano koe e nohio ai ki te mea e taea e koe." Kia ora na Pine Tamahori. PITOPITO KORERO. No te po o te Kirihimete, te 25 o nga ra o Tihema i pa ai tetahi raruraru ki tetahi tima, ko te "Kakanui" te ingoa; i roto i te wahapu o Akarana. Ia ia e whakawhiti ana ki tetahi taha, ka tutaki ki tetahi tima ko te "Kara- mea" te ingoa. Ko te kapunui e rere whaka- pae ana, ko te Karamoa e rere tika ana, katahi raua ka tutuki. Ko te Kapanui te mea i pakaru, waihia tonutia i waenganui. Toko rima nga tangata i mate. Ko tetahi tangata no Ngatiporou i haere ki Akarana, ako ai ki te mahi tuitera. Ka tata ia te puta i nga tau i whakaritea ai, ka pa- ngia ia e tetahi mate. I roto ia i te Hohipera i Akarana e noho ana mo tetahi wa iti. Ka- tahi ia ka whakaaro kite hoki ki o na matua. Te taenga ki te kainga mate tonu atu. Kote ingoa o tenei tangata, ko te Hakuwai P. Peita. Nui atu te pouri o te iwi kia ia. TURE MURU WHENUA. [Ki TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA. EHOA Tena koe Te kai natu o ta ta- tou manu o Te Pipi kia ora i roto i nga ra koanga ngakau. Kua tata nei te tae mai kia tatou te Kirihimete me te tau hou kia ora i roto o te tau 1905 te tau nana i whakaatu kua oti te ture muru whenua a te kawanata- nga. Te na moku hoa i nga wahi katoa, tiro- hia mai he mauraku ma taua hei karo i te Ture Muru whenua. Kati hei whaka matau atu maku toku whakaaro mo te tahi tikanga e taea ai e tatou te tu ki te riri i te wa kino kua tae mai nei kia tatou otira, e hara i te mea naku erangi nate te Etita o ta tatou pe- pa i whaka mahana, tae mai hoki ki toku nga kau e kite tonu ana ahau kahore atu he tao- nga nui atu ma taua ma te iwi maori. I te- nei kia whakahoutia ano to tatou kotahitanga hei tikanga e taea ai o tatou mate e aue nei tatou i nga tau katoa. No reira kote kaupapatanga mai o tenei kotahitanga ko te Tiriti tonu o Waitangi, i te mea ma te wha- kakotahi rano o nga iwi eahei ai kia kawea atu te Tiriti o Waitangi ki te kingi o Inga- rangi, kia tirotirohia e ia te nui o te mana o tenei tiriti, te kore mana ranei irunga i tana i matau ai, he mana kore ranei te tiriti i wha- ka takotoria e tona matua e Kingi Hori, ara e te kuini. No reira e te hunga whaiwhaka- aro he aha ta koutou e tau tohe tohe nei ki te tunga mema. He aha hoki te wahi ma kou- tou i Toto taua turanga. Makoutou hoki ka kaha ai nga Pooti o roto o te whare Paremete i Poneke ka hinga ranei ia koutou nga Pooti o te iwi pakeha i roto i tona whare? No reira e oku hoa e whawhai nei ki te Tura nga mema kahore au e kite iho ana i te tika o tonei kupu, kia pootitia hoki tatou hei mema no te mea kahore he kaha o era o tatou mema, e rangi o ti awai? Ka kaha i te ahua tanga kua o ti te korero e au irunga ake nei. Ki toku kite iho i nga mahi a o tatou mema, toko toru e mahi nei i te Paremete he nui to matou kaha, hoi ano te he o to ratou kaha he TITI wehewehe i roto i te Paremete. No reira to
![]() |
8 8 |
▲back to top |
TE PIPIWHARAUROA ratou he, e rangi ahakoa koutou te hunga e whawhai nei kia ana tuianga ko to koutou ahua tera e kore e rereke, e rangi mehemea he tino rapu i te tahi ora mo tatou, tahuri mai tatou kite whakaaro tikanga kia whaka- houtia to tatou kotahitanga. Waiho atu o tatou hoa i te Paremete, me kaha hoki tatou ki te hapai i tenei tikanga a tatou, he awhina- atu ia ratou i roto i te Paremete, kia whaika- ha ai ratou i te aroaro o te Paremete, haunga ano te whakawhitiki i nga ringa. E rua enei take pai katoa mo te kotahitanga o nga iwi Maori ki te hapai i te kupu kotahi a nga iwi o nga motu e rua nei pera ano mete tutu nga- rahu kotahi ano kupu o te hari e whakahua ai ahakoa 500 tangata kotahi ano takotoranga nga o nga kupu. Ki te rangirua nga kupu o te ngarahu kua he katoa te hapai o nga wae- wae. No reira hoki e hoa ma ki te kotahi o tatou reo ki te whiu i te kupu ki te Paremete ka rawe, ki te rangirua nga reo o te iwi Maori ka kino Kaore e reka ki te whakarongo a te iwi matauranga a te pakeha, no reira e aku hoa aroha i roto i te ariki, tena whakanui- huia mai o tatou whakaaro kia kotahi. Wha karerea atu te mauahara, te whakapehapeha, to whakai, te hae, te kohuru, te totohe TITI, te wehewehenga, he kai kohuru tikanga hoki enei. E rangi kakahuria iho ko te ngakau tohu tangata, ko te nga kau mahaki, ko te manawanui, hei kakahu mo tatou kia takatu ai to tatou kotahitanga i te wa kiano nga pakiaka o te ture muru i o tatou whenua e tupu noa ki roto i o tatou oneone e toe nei kia tatou inaianei. Kati e hoa ma ko tenei take he tino take taimaha, kati ko te mea e mama ai me whakaiti te timatanga o tenei take, kati tera atu taku kupu mo tenei takekei mu- ri atu i tenei Panuiaku. Kati kia ora tatou katoa mo nga mahi pai mo tatou mo nga iwi Maori e noho nei i tenei ao kino e ai ko ta te Karaipiture. Mehemea he ku pu kei roto o enei korero e kaka ai te ngakau o nga kai korero me unu atu te kupu e pena ai te ahua o tatou ngakau. Hoi ano Na HEREPETE RAPIHANA. Pukepoto, Mongonui, Tihema 18, 1905. HE RETA MAI NO TARANAKI. Ki TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA. E MANU tena koe, te kai ami mai i nga korero o te ao, a te kai tiri atu hoki i nga korero ki nga wahi e tae ai koe, ki a ora. E manu, tenei hoki enei kupu ruarua nei hei mau atu mau ki nga marae e tae ai koe, he kupu tikanga kore, engari, he mea tauhou ki tenei tangata i a au nei. I te 30 o Noema nei 1905 ara te ra e karangatia nei ko te ra o Anaru. Ka haere ahau ki tetahi kainga e kiia nei tona ingoa ko Stoney River, ki te Maori ko Whangatahua, Taranaki. Ko te take o taku haere ki taua kainga, he haere ki te karakia, ko te rua tenei o aku toenga ki taua kainga, ko taku taenga, kua mau ki te Puapua ki te whakangungu rakau, ara ki te hoari a te Wairua a tae atu au e ono nga tangata o taua kainga, tokotoru nga kauma- tua, tokotoru nga tamariki, nga mea kauma- tua nei. Kotahi he kaumatua rawa, e mate ana, ko te mate he hitu e kore e haereere, ko tona nohanga kei te Pirana tonu o te whare, ko tetahi he taikuia nei, ko tetahi he mea ahua tamariki, tenei taima a e tata ana hoki ka po, a i te ahiahi ka maoa mai te kai, ka kara- ngatia mai te manuhiri nei ki te kai. Ka mutu te taha ki te kai, ka huri ki roto i nga whare, ka noho ko maua ko te tangata ahua tamariki he whare ke, ko te kaumatua me te taikuia me nga tamariki he whare ke, he roa te taima i korero noa iho ai maua ka ki mai te tangata ra ki a au kei te hiahia te kauma- tua ra ki a koe hei hoa korero mona i nga mea o tona kainga, kaiahi ahua ka ki atu ki a i a e pai ana me haere tatou ki reira karakia ai, mehemea ra e pai ki te karakia a ka ki mai te tangata ra e pai ana, katahi maua ka haere, a, ia maua hoki ka timata te haere atu ka karanga mai te kaumatua ra kia haere atu maua, tae atu maua e tika ana te noho, ano e rite ana mo te karakia a kua koa hoki ahau, e 5 pea meneti. Katahi ahau ka ki atu, me karakia tatou mehemea ra e pai, i enei kupu ano, kua ki mai te kaumatua ra. E hoa, kia ora, na whakarongo mai ki taku kupu, hoi ano taku pirangi kia koe. (i) Ko to tinana,. (2) Ko to tauhoutanga. (3) Ko to Maorita-
![]() |
9 9 |
▲back to top |
HE KUPU WHAKAMARAMA. nga, Kati. Ko to karakia e ki mai na koe kia karakia tatou me waiho atu ano tena i a koe, e hara hoki i te mea na to karakia ahau i tae mai ai ki e nei ra ki te pai koe ki te karakia i a koe e pai ana, kei a koe ano te tikanga he tikanga ano hoki ta matou kei te tu i Toto o Parihaka. I enei kupu kua tu atu au ki ru- nga, ko taku he tu karakia engari, he mea korero maori noa nei te timatanga o taku kauwhau, engari kahore ia i mohio mai he karakia maku, hoi ano he korero noa, katahi au ka ki atu. Ka tika o kupu e koro, e wha- kamihi mai na koe ki taku maoritanga engari, ahakoa ena pai, kino katoa i tenei ingoa oku minita, otira ehara ena pai e ki maina koa i a au engari na te Atua i awhina i tae mai ai tatou i o tatou tinana tauhou. Katahi ano ka takoto te rarangi, "Ko te Atua to tatoru pirangi me to tatou kaha, he kai awhina e tino tata ana i nga wa o te he." Waiata 46, i. Na ko ia nei ehara i te mea na taku karakia koe i whakaora, i enei ra kua huri nei, engari na te Atua e kiia e te Waiata nei, e ko i a to tatou Piringa. A ko ia hoki taku e mea nei ki a karakia tatoru ki a ia, a katahi au ka tiki atu ano i tera kupu. No Ihowa te whenua me ona tini mea, te ao me ona tangata e noho ana i runga (Wai. 24, i). Ka ahu a roa ahau e kauwhau ana, ka korero mai ano taua kaumatua nei, a, ka tu, ahau ka whakarango a e kore e roa ka haere ano taku kauwhau, a ka mutu te kawhau kei te inoi, a, kei te ami- ne, naku ano i amine, amine katoa hoki nga hoa o te kaumatua ra, katahi au ka kii atu ki te kaumatua ra, kua mutu taku karakia i kii mai ra koe. Kia karakia ahau kia au ano, ka kata mai, na haere tonu atu aku korero he korero whakamihi. Na, E hoa ma kei waiho tenei hei tauira ma tatou, te pai anake ki te tangata te kino ki te karakia. Kia ora, e manu, mehemea e pai koe ki te tuhi, i enei korero. H. KAIPO. Rohotu, Taranaki. EMANCIPATION OF MAORI LANDS. KI TE ETITA O TE PIPIWHARAUROA. Dear Sir-I was very much pleased to see that your Maori paper has taken up the Confiscatory Measure as a menace to the maori race. It not only over-rides the Treaty of Waitangi but it is contrary to The Con- stitution Act of 1852, which empowers the General Assembly to deal with the waste unless the native titile has been extinguished with the consent of the owners. The whole of the restrictive native land legislation is ille- gal; the Government deal with the maori lands as if they were waste lands of the Crown. Now there are two things required to be done, by a strong deputation to England, with a large maori petition to the King and it must not only deal with the question of the illegal Acts passed by the New Zealand Legislature, but to ask the king to abrogate or cut out from the Treaty, the pre-emptive right of the quueen to the purchase of native lands on the plea that the natives are quite able to look after their own lands through their own Land Boards, but could get a bet ter price than is given by the Crown. If this were done all native legislation would be swept away. I have been looking into the records of the past and find, that when Donald McLean was buying hundreds of thousands of native lands in the Hawkes Bay district where Napier now stands, in 1851, from Id to 4d. per acre, The Canterbury Settlement Association, which had been formed in 1848, were in the same year (1851) selling waste lands at $3 per acre. The Government say they are protecting the natives by preventing the pakeha dealing directly with the natives, was it protecting the natives in 1851 when they were buying the finest land in the Colony for 1d to 4d per acre and were selling at the same time land, a few hundred miles away, for $3 per acre. All Government native land transactions are scandalous. Now clause 58 of the Constitutional Act provides that although the Governor, on be half of the queen, may give his consent to an Act of Parliament, the Queen by Order in Council can withdraw that consent any time within two years. This is the hope of the maori, if they will unite and a deputation
![]() |
10 10 |
▲back to top |
TE PIPIWHARAUROA home with a large petition within two years, the Confiscatory Act can be repealed. I am already writing to the AboriginiesProtection Society at home, we must get them to take the matter up. The maoris want a strong European as leader to show them what to do in England. We want to get up meetings and have limelight views on maori subjects and photograph the Treaty of Waitangi, and place on the screen the Maori Land Settle- ment Act alongside. Also dozens of maoris who can write well should write a short ac- count of their grievances, which should also be shown by the magic lantern, so that peo ple can see that the natives are not all sav- ages, and when they see how they can write, will demand that the natoves shall have full power over their lands. The maori women should be asked to make tens of thousands of small kits (feather kits) and small mats for the table. These could be sold in England to pay the cost of the deputation. Our best young maoris, well educated, like Ngata, and others, should get their friends to pay their expenses, so that a strong deputation should go home. Mahu- ta should be got to go if possible, as the Maori King. Let your meeting be soon for this work must be done within two years or the Act cannot be repealed. I write for the maoris. I am their friend. Auckland, 21st December, 1905. NGA KORERO O TE POOTITANGA MEMA O TE TAIRAWHITI. ITE Pootitanga mema mo te Tai Rawhiti, tokorima nga tangata i whaka-ingoatia. Ko enei nga ingoa- Ko A. T. Ngata, Wi Pere Mohi Te Atahikoia T Paaka, Kohere me Ihaia Hutana. Ko Apirana Ngata te mea i tu o enei tokorima hei mema. Ko tenei tangata ko Apirana, he tama tuarua na Paratene Ngata, tetahi onga rangatira o Waiomatatini (East Coast). I whanau ia i te tau 1874 a - 31 ona tau. Ko ia te tangata matau o te iwi maori, me te tangata ano kua whiwhi wawe ote iwi maori kite tohu B.A. I akona ia kite kura i te Aute, I te tau 1890 ka tae ia kite kareti o Kanatipere. I riro ia ia te tohu i ru- nga ake nei i taua kareti ite tau 1893. Mutu iho tona kura i reira, ka haere ia ki Akarana. I te tau 1894 ka riro mai ia ia te tohu M.A. I te tau 1896 ka riro mai ia ia the L.L.B. I te tau 1899 ka mutu tona mahi i Akarana katahi ia ka hoki mai ki tona iwi. Ko tona iwi kua huri ki te Ahu whenua inaianei. Ka- ti ko Wi Pere kua hinga i tenei tau; te take i tu ai a Apirana, he kotahi no te whakaaro o tona iwi. Whangara Tologa Bay Paetawa Tokomaru Waipiro Whareponga Huriharama Tuparoa Pakihiroa Reporua Waiomatatini Tikapa Kahukuru Rangitukia Horoera Kawakawa Hicks Bay Torere Omarumutu Opotiki Whakatane Motiti Ohiwa Matata Maketu Mourea Waiotapu Te Ngae
![]() |
11 11 |
▲back to top |
![]() |
12 12 |
▲back to top |
TE PIPIWHARAUROA. ഀ䠀䔀 吀唀刀䔀 吀唀吀唀刀唀⸀ഀഀ⸀ 䬀漀琀愀栀椀 瀀甀琀愀渀最愀 漀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀 椀 琀攀 洀愀ⴀ ഀ爀愀洀愀⸀ഀഀ㈀⸀ 䬀漀 琀攀 漀爀愀渀最愀 洀漀 琀攀 瀀攀瀀愀 攀 爀椀洀愀 栀攀爀攀渀椀 ⠀㔀⼀ⴀ⤀ 椀 琀攀 ഀ琀愀甀Ⰰ 洀攀 渀漀漀琀椀 漀 琀攀 倀漀甀琀愀瀀攀琀愀 洀攀 瀀愀渀攀 爀愀渀攀椀⸀ഀഀ㌀⸀ 䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀渀最愀琀愀 欀椀 琀攀 琀愀渀最漀 椀 吀攀 倀椀瀀椀ⴀ ഀ眀栀愀爀愀甀爀漀愀 洀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 攀 椀愀 琀攀 洀漀渀椀 椀 爀漀琀漀 椀 琀攀 ഀ爀攀琀愀 眀栀愀欀愀愀琀甀 洀愀椀⸀ 䠀攀 眀栀愀欀愀愀琀甀 愀渀漀 栀漀欀椀 欀椀 渀最愀 ഀ琀愀渀最愀琀愀 攀 琀愀渀最漀 愀渀愀 椀 琀攀 瀀攀瀀愀Ⰰ 欀愀 琀愀攀 欀椀 琀攀 眀愀 攀 ഀ瀀愀甀 愀椀 愀 欀漀甀琀漀甀 洀漀渀椀 琀甀欀甀 洀愀椀 欀愀 琀愀欀愀椀愀 琀攀 瀀攀瀀愀 ഀ欀椀 琀攀 琀愀欀愀椀 眀栀攀爀漀⸀ 䬀椀愀 琀攀爀攀 琀攀 琀甀欀甀 洀愀椀 愀渀漀 椀 琀攀 ഀ栀甀愀 欀愀爀攀愀漀Ⰰ 欀椀 琀攀 欀漀爀攀 攀 琀攀爀攀 洀愀椀 欀愀 洀甀琀甀 琀攀 爀攀爀攀 ഀ愀琀甀⸀ 䬀漀 琀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀愀甀 㔀⼀ⴀⰀ 洀攀 甀琀甀 椀 琀攀 琀甀愀琀愀栀椀⸀ഀഀ㐀⸀ 䔀 瀀愀椀 愀渀愀 欀椀愀 琀甀欀甀愀 洀愀椀 渀最愀 欀漀爀攀爀漀 漀 椀愀 眀愀栀椀 漀 ഀ椀愀 眀愀栀椀 漀 琀攀 䴀漀琀甀Ⰰ 攀渀最愀爀椀 欀攀椀 琀攀 䔀琀椀琀愀 琀攀 琀椀欀愀渀最愀 洀漀 琀攀 ഀ琀愀 椀 愀甀愀 欀漀爀攀爀漀㬀 欀椀愀 洀愀爀愀洀愀 琀攀 琀甀栀椀琀甀栀椀⸀ഀഀ㔀⸀ 䴀攀 瀀攀渀攀椀 琀攀 琀甀栀椀 椀 眀愀栀漀 漀 渀最愀 爀攀琀愀 欀愀琀漀愀㨀᐀ഠഀ䬀椀 吀䔀 倀䤀倀䤀圀䠀䄀刀䄀唀刀伀䄀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀洀攀⸀ഀഀഀഀഀഀ䠀䔀 倀䄀一唀䤀⸀ഀഀ䬀椀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 攀 栀椀愀栀椀愀 愀渀愀 欀椀 琀攀 刀愀眀椀爀椀 欀椀 琀攀 ഀ䠀椀洀攀渀攀㨀 栀攀 渀甀椀 渀漀愀 愀琀甀 䬀愁 瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀攀椀 愀 ഀ愀甀 椀渀愀椀愀渀攀椀㨀 欀漀 琀攀 甀琀甀㨀᐀ഠഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 渀甀椀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㔀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 眀栀攀爀漀Ⰰ ⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀Ⰰ ㈀⼀㘀 ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ 椀⼀ⴀ ഀ䠀攀 洀攀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 欀椀爀椀 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ ㌀⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 欀椀爀椀 渀漀愀Ⰰ ⼀㘀 ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 眀栀攀爀漀Ⰰ ㈀⼀ⴀഀഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ刀愀眀椀爀椀 ☀ 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 瀀愀椀 爀愀眀愀Ⰰ 㐀⼀ⴀ ഀ䠀攀 䠀椀洀攀渀攀Ⰰ 㘀搀⸀ഀഀ䴀愀欀甀 攀 甀琀甀 琀攀 倀愀渀攀 䬀椀䬀椁 栀攀椀 琀甀欀甀 愀琀甀 椀䬀 愀 ഀ瀀甀欀愀瀀甀欀愀 欀椀 愀 欀漀攀⸀ഀഀ一愀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰഀഀ吀攀 刀愀甀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀⸀ഀഀഀഀ䬀椀 琀攀 栀椀愀栀椀愀 琀攀 琀愀䬀愁琀愀 欀椀 琀攀 倀愀椀瀀攀爀愀 欀椀 琀攀 ഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀Ⰰ 洀攀 琀漀渀漀 欀椀 琀攀 䈀䤀䈀䰀䔀 䐀䔀倀伀匀䤀吀伀刀夀 ഀ匀唀一䐀䄀夀 匀䌀䠀伀伀䰀 唀一䤀伀一Ⰰ 䄀甀挀欀氀愀渀搀⸀ഀഀ倀愀椀瀀攀爀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀㘀Ⰰ 㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 椀⼀ⴀഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 洀攀 䬀愁 甀瀀漀欀漀 眀栀愀欀愀洀愀爀愀洀愀Ⰰ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀ ഀ㐀⼀㘀Ⰰ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁 ㌀搀⸀ഀഀ䬀愀眀攀渀愀琀愀 瀀愀欀甀Ⰰ 洀攀 䬀愁 眀愀椀愀琀愀Ⰰ ㈀⼀ⴀⰀ ㈀⼀㘀Ⰰ ㌀⼀ⴀⰀ ㌀⼀㘀Ⰰ ഀ㐀⼀ⴀⰀ 洀攀 琀攀 瀀愀渀攀 欀椀䬀椁Ⰰ ㌀搀⸀ഀഀഀഀ倀爀椀渀琀攀搀 愀渀搀 倀甀戀氀椀猀栀攀搀 戀礀 䠀⸀ 圀⸀ 圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀Ⰰ 愀琀 吀攀 刀愀甀 ഀ倀爀椀渀琀椀渀最 圀漀爀欀猀Ⰰ 䈀攀爀爀礀 匀琀爀攀攀琀Ⰰ 䜀椀猀戀漀爀渀攀㬀 一攀眀 娀攀愀氀愀渀搀⸀ഀഀ一䜀䄀 䠀唀䄀 䬀䄀刀䔀䄀伀 䴀䄀 吀䄀 吀䄀吀伀唀 䴀䄀一唀⸀ഀഀ ⼀ⴀ 䠀漀渀攀 圀愀椀琀漀愀Ⰰ 圀愀椀琀椀琀椀Ⰰ 圀愀 䠀⸀ 吀⸀ 䴀愀爀甀栀攀爀甀Ⰰ ഀ圀椀欀椀 吀攀 倀愀愀Ⰰ 䠀漀愀渀椀 䠀愀瀀椀㬀 㜀⼀㘀 吀攀 刀愀眀栀椀琀椀㬀 㔀⼀ⴀ 䠀攀ⴀഀ琀愀爀愀 倀椀愀栀愀爀甀栀攀椀Ⰰ 倀椀琀愀 倀漀欀椀愀Ⰰ 䐀⸀ 䴀挀䘀愀爀氀愀渀攀Ⰰ 䄀爀挀栀搀攀愀ⴀഀ挀漀渀 䜀爀愀挀攀Ⰰ 䨀⸀ 䬀攀氀氀礀Ⰰ 一愀 䴀愀琀椀甀 䬀愀瀀愀Ⰰ 䴀椀猀猀 䠀⸀ 䈀甀氀ⴀഀ猀琀爀漀搀攀Ⰰ 䄀氀攀砀 䠀⸀ 吀甀爀渀戀甀氀氀㬀 ㈀⼀㘀 䬀漀爀漀渀椀爀椀愀 䬀愀爀愀瀀甀欀攀⸀ഀഀ䠀⸀圀⸀圀䤀䰀䰀䤀䄀䴀匀 吀䔀 刀䄀唀 倀刀䔀匀匀 䜀䤀匀䈀伀刀一䔀